Drie besluiten moesten een einde maken aan slavernij in Nederland en haar koloniën: in Nederlands-Indië vanaf 1860 en in Suriname en op de Antillen vanaf 1863. Tijdens de 17e en 18e eeuw brengen Nederlandse slavenhandelaren ruim een half miljoen Afrikanen als slaafgemaakten naar de ‘Nieuwe Wereld’.

In 1814 verbiedt Nederland de handel in slaafgemaakten, maar met dit verbod is de slavernij zelf nog niet afgeschaft.

Op zondag 28 juli gaat historicus en blogger Lara Nuberg in gesprek met onder andere auteur Reggie Baay en verhalenverteller en stadsdichter van Tilburg Onias Landveld. In dit debat staat de betekenis en invloed van de afschaffing van de slavernij centraal.

Internationaal gezien is Nederland pas een van de laatste landen die slavernij afschafte. Als dit in 1863 officieel gebeurt, zorgt de regering voor een financiële compensatie voor de plantage-eigenaren in Suriname en op de Antillen. De voormalige slaafgemaakten ontvangen niets. In de praktijk blijkt dat slaven na het verbod helemaal niet vrij zijn. In Suriname worden slaafgemaakten die tussen de vijftien en zestig jaar oud zijn, verplicht om gedurende tien jaar bij een plantagehouder in dienst te blijven. Pas daarna zijn ze vrij.

Ook in Nederlands-Indië betekent de afschaffing van de slavernij op papier niet dat er ook een einde komt aan de onmenselijke arbeidsomstandigheden. Een rapport over de situatie op de particuliere plantages in Deli uit 1905 laat zien dat er weinig is veranderd in de periode na de officiële afschaffing van de slavernij. De toenmalige minister van Koloniën A.F.W. Idenburg schrijft op het rapport ‘Een treurige geschiedenis van lijden en onrecht’.